ชนชั้นนําสยามใช้ความเป็นสมัยใหม่ของตะวันตกที่ตัวเองกระหายรับเข้ามาเป็นเงื่อนไขสําคัญในการจัดวางให้ความเป็นตะวันตก แม้ว่าจะก้าวล้ำหน้ากว่าสยามในทางโลกวัตถุ แต่กลับล้าหลังกว่าในทางจิตวิญญาณ ความเป็นตะวันตกจึงไม่ได้สูงกว่าและเหนือกว่าสยามไปทุกด้าน เนื่องจากในทางจิตวิญญาณแล้ว ความเป็นไทยและความเป็นตะวันออกต่างหากที่อยู่เหนือกว่า สูงกว่า และน่าพึงปรารถนามากกว่า ความเป็นตะวันตก โดยร่องรอยของการเผชิญหน้า ปะทะ และแตกหักทางความคิดดังกล่าวนี้ได้ปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจน เมื่อมิชชั่นนารีฝรั่งเริ่มกลับเข้ามาเผยแผ่คริสต์ศาสนาอีกครั้งในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ โดยมีเครื่องมือ/อาวุธสําคัญ อย่างหนึ่งในภารกิจเผยแผ่อารยธรรมดังกล่าว คือ แท่นพิมพ์ หนังสือพิมพ์ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งตัวพิมพ์อักษรไทย
